close

Iedereen brengt de nazigroet, behalve één. August Landmesser werkt op de scheepswerf in Hamburg. Het is 13 juni 1936, er wordt een oorlogsschip gedoopt en hij doet niet mee.

Wat denkt August hier? Hij is verliefd op een Joodse vrouw, Irma. Ze is zwanger van hem geworden en ze hebben zich verloofd. August heeft zich ooit ingeschreven bij de partij om zijn werk te behouden, maar wordt er hierom uit gezet. Niet lang erna wordt hun dochtertje geboren, Ingrid. Ze is nu ruim 7 maanden.

Voor de kijker recht achter August zie je een man bedenkelijk naar hem kijken. Is dat een verrader? Zeker tientallen collega’s zullen het hebben gezien, August weet dat ze het zien en heeft de kracht van de geheime dienst al gevoeld.

En inderdaad, niet lang na deze foto probeert hij met Irma te vluchten naar Denemarken, maar ze worden gearresteerd. Zij brengt nog een dochtertje ter wereld, Irene, maar verdwijnt in het kamp Ravensbrück. August moet verplicht meevechten en sinds 1944 is er niets meer van hem vernomen. In 1951 wordt hun huwelijk met terugwerkende kracht alsnog erkend.

In de jaren ’90, bijna 60 jaar na deze foto, was Irene bezig met haar familiegeschiedenis en ze herkende haar vader.

Altijd zijn er mensen die weigeren mee te doen. Het zijn de Daniëls, die niet buigen voor het beeld van de keizer. De Elia’s, die blijven geloven al gelooft niemand meer. De Jezussen, die niet toegeven en daarom worden doodgemarteld. Zij zijn de zandkorrels in de machinerieën. De Tankmannen op het plein van de Hemelse Vrede, die een complete rij tanks tot stilstand brengen.

Wees, al is het maar een beetje, een nieuwe August Landmesser. Buig niet als iedereen buigt. Groet niet als iedereen groet. ‘Zo werkt het nu eenmaal’ – het is niet waar. ‘Zo gaan die dingen’ – het klopt niet. Het is nooit nodig om iemand uit te sluiten, af te zetten, weg te lachen. Doe er niet aan mee. Wees een zandkorrel in de machinerie van de wereldrijken. Dat is het koninkrijk van God.

Go top