Hieronder zie je Biosphere 2. Een gigantische kas ergens in Arizona. Daarbinnen huizen honderden dieren en planten, je kunt het gebouw helemaal afsluiten, en het idee is dat deze biosfeer vervolgens zelfstandig kan voortleven en zichzelf in evenwicht houdt, inclusief een stuk of tien menselijke bewoners. Dit allemaal als experiment om te kijken of we ooit een nederzetting op Mars kunnen beginnen.

Begin jaren 90 zijn er twee missies geweest, en die zijn nogal gecrasht. Het zuurstofgehalte daalde bijvoorbeeld langzamerhand, waardoor de bemanning op een gegeven moment dreigde te stikken. De pissebedden kregen maar kindjes en kindjes en dreigden alles kaal te vreten. Bemanningsleden raakten gewond. Ze begonnen voedsel van elkaar te stelen. En enkele leden van de eerste crew hebben zelfs moedwillig het gebouw beschadigd om de tweede missie te laten mislukken.

Er was elke keer een oplossing, en dat was… een open deur. Laat de wereld buiten doordringen tot deze afgesloten stolp. Er werd een zuurstofinjectie gegeven, waardoor de bemanningsleden weer vrij konden ademhalen, er werden roofmieren geïntroduceerd die de pissebedden in toom hielden. De gewonde bemanningsleden werden behandeld en konden weer terugkeren. En er werden uiteindelijk rechtszaken gevoerd tegen de destructieve leden van beide crews.

Het project wordt inmiddels gezien als een van de grootste wetenschappelijke mislukkingen van de twintigste eeuw. Het kan niet zelfstandig functioneren en inmiddels zijn de deuren allemaal open en is het breed toegankelijk voor publiek.

(Tekst gaat door onder afbeelding.)

Ik vertel dit verhaal omdat het een prachtige metafoor is voor Jezus. We leven hier op aarde ook in een biosfeer, nummer 1 namelijk, en we hebben problemen die lijken op die in Biosphere 2. De natuur is fundamenteel uit balans, technische oplossingen schieten te kort, en het lukt maar niet om vrede te krijgen tussen mensen. We zien het project mislukken.

De oplossing – zo claimt het christelijke geloof en ik ga daarin mee – is een open deur. Er moet een opening komen met de wereld buiten ons, de hemel, de biosfeer van God, die straalt van liefde, die klatert van leven. Als dat allemaal binnenstroomt, dan kunnen we weer vrij ademhalen.

Jezus is die deur. Hij heeft de opening gemaakt tussen de hemel buiten en de aarde binnen. Hij heeft die twee aan elkaar verbonden. Dat belijdt het christendom: Jezus is tegelijk God en mens, hij is de middelaar, hemel en aarde komen in hem samen.

Hij zelf verwoordt het in de taal van de Joden uit de eerste eeuw, hij zegt: ik ben gekomen om het koninkrijk van God te stichten. In onze taal zeggen we dan zoiets als: Jezus is gekomen om de invloedsfeer van God te introduceren hier op aarde. Zijn lijf, zijn geest, dat is de blend van God en mens, zoals die deuropening in Biosphere 2 die blend is tussen de buitenwereld en de binnenwereld.

Jezus introduceerde dat goddelijke licht, die liefde, dat leven hier op aarde. En dat komt tot een climax bij zijn kruisiging en opstanding. Dan wordt alles op alles gezet om de deur te sluiten en de liefde en het leven buiten te houden. Maar bij zijn kruisiging vergeeft hij zelfs zijn beulen en de liefde wint. En hij staat op uit de dood, het leven wint ook. Hij krijgt de deur open. Christus victor, zeggen we dan als vanouds. Christus overwint.

(Tekst gaat door onder afbeelding.)

Dit is de fundamentele doorbraak van de geschiedenis. Er is een toegang geopend tot een gigantische wereld aan mogelijkheden, die sindsdien langzaam tot ons doordringen. Die liefde en dat leven van buiten verspreiden zich over de wereld, zoals die zuurstofinjectie bij Biosphere 2 langzaam in alle hoeken doordrong. Dat is de heilige Geest. Dat is het koninkrijk van God.

We zitten nu nog in onze biosfeer. Het is een zooitje. Maar we weten dat er een deur open is. We zijn besmet met buiten, het ware leven is zich onder ons aan het verspreiden. We hebben hier nog een taak te doen, het experiment is nog niet opgeheven. De zin van ons leven is, met die nieuwe mogelijkheden die momenteel binnenstromen, om het hier te laten bloeien, zo goed en zo kwaad ons dat lukt.

En op een dag, we weten niet wanneer, gaat de bel. Alle deuren springen open, bakken frisse lucht stromen binnen, en er is geen verschil meer tussen hemel en aarde.

Dit is de tekst van de speech die ik gisteravond uitspraak bij de Lazarus tour, waar we onderzoeken wat progressief geloven kan inhouden. Eerder schreef ik op het Lazarus magazine een stevig essay over de betekenis van de kruisiging.