Kerst is het feest van de vrede. En dan bedoel ik even vooral vrede met jezelf, vrede met je eigen leven.

De laatste maanden heb ik veel nagedacht over de vraag: wat gaat er nu mis in de wereld? Waarom blijft het zo’n geklooi? En ik heb dan veel aan hoe de oude christelijke filosofen erover dachten. Zij noemden kwaad in het Latijn ‘privatio’, daar hoor je ons woord ‘privé’ nog in en het betekent: diefstal. Kwaad is altijd een vorm van diefstal.

Je kunt zo de Tien Geboden herlezen. ‘Vier de sabbat’, staat er, houd elke week een dag rust. Want we gaan maar door-door-door, willen meer salaris, willen meer tijd, maar kun je genoegen nemen met de tijd die je gegeven is?

‘Respecteer je ouders’, want hoe lief je eigen ouders ook zijn, iedereen kijkt wel eens naar andermans ouders en wenst die zichzelf toe. Maar probeer het nou eens met dat ene stel.

‘Lieg niet,’ staat er ook. Er is één waarheid, liegen is onvrede met die ene waarheid en alternatieve feiten wensen.

‘Ga niet vreemd’, oftewel, steel niet de liefde van een ander, maar ga je weg met jouw liefde.

‘Steel niet,’ en ‘Wees niet jaloers’. Want we kijken telkens weer naar het gras van de buren en dat is vreemd genoeg altijd groener. Kun je jouw ene leven accepteren, jouw ene beperkte leven?

Kwaad is teren op andermans leven. Meer ruimte innemen dan je past.

Kerst keert dat om. God heeft alle mogelijkheden die er zijn. Als hij in een dikke Ferrari wil rijden, dan kan dat. Of in honderd dikke Ferrari’s met gouden stuurtjes en kaviaarinfuus, kan ook. Maar Kerst vertelt dat hij mens werd. Hij koos voor dit leven hier, en verbond zich aan één beperkt leven.

Jezus werd man, geen vrouw. Hij kreeg dat ene kleurtje, niet alle andere. Woonde in dat ene land, niet in alle andere. Liep rond in de eerste eeuw, niet in alle andere eeuwen. Werd timmerman, niet alle andere beroepen. Hij genas een paar mensen, maar hij heeft miljarden niet genezen. Twaalf volgelingen had hij, al die anderen trokken niet met hem op.

Hij heeft zijn ‘goddelijkheid niet als een roof geacht’ staat er. Raar Nederlands, wat zoiets zegt als: waar hij recht op had, daar deed hij afstand van. Precies het omgekeerde van wat kwaad doet, namelijk waar je niet recht op hebt, je toch toe-eigenen.

En hij nam ‘de gestalte aan van een slaaf’, oftewel, hij werd eigendom van anderen, hij liet zich stelen. Dat is wel helemaal het omgekeerde van hoe het kwaad zich opstelt.

En daar hield hij van, dit leven, met alle beperkingen. Kerst stelt een vraag: Wil je stiekem een van die vele andere levens, in plaats van jouw leven, of erbij – of heb je vrede met jouw ene leven? De meeste levens heb je niet, maar kun je houden van het ene beperkte leven dat je wel hebt?

Kun je, als het ware, neerdalen uit de hemel in je hoofd, uit al die mogelijkheden, al die dromen, al die idealen, al die utopieën, kun je – net als Jezus – neerdalen in de werkelijkheid van jouw ene beperkte – en unieke en ongelooflijk rijke – leven?

Daal neer, net als Jezus, kom hier op aarde. Wees hier. Houd van hier. Houd niet van wie jij ooit kunt worden, maar van wie jij nu bent. Houd niet van wie een ander persoon ooit kan worden, maar van degene die je ontmoet. Heb niet de wereld lief die er ooit komt, maar die er nu is. Dat is de boodschap van kerst. Daal neer, kom hier op aarde, en heb dit leven lief.