Een paar weken na zijn geboorte wordt Jezus opgedragen in de tempel. Zijn ouders lopen het plein op, daar is een oude profeet en die zegt over het kindje: “Veel mensen zullen door hem vallen, en veel opstaan. Zo blijkt hun ware aard.”

Oftewel, dit baby’tje zal later iedereen ontmaskeren. Als je werkelijk Jezus ontmoet, dus niet een of andere stomme versie die een of andere kerk ervan heeft gemaakt, maar echt Jezus, dan komen de dingen op scherp. Wie een Jezus-achtig mens tegenkomt, die gaat kleur bekennen. Werkelijke liefde is zo relevant, dan kun je je niet afzijdig houden en neutraal blijven. Je gaat tegenwerken of je gaat meedoen.

Paulus zegt zelfs: “Christus heeft de machten en krachten openlijk te schande gemaakt”. De bestaande systemen zijn over hem gestruikeld en hebben hun ware gezicht laten zien.

Bijvoorbeeld de staat. Staten zij nuttig, laten we wel wezen, maar ook niets is zo gewelddadig. Oorlogen worden tussen staten gevoerd – honderden, honderden miljoenen doden. En toch willen we elke keer weer meer staat, want dan wordt het echt heus veiliger…

Het Romeinse rijk was in Jezus’ tijd de verst ontwikkelde staat. Dit was het beste wat wij mensen politiek gezien voor elkaar hadden gekregen. En dat kruisigde Jezus. Dus als nog eens een politicus beweert: we moeten meer staat hebben – serieus? Een grote staat die altijd meer wilde heeft Jezus gekruisigd.

Zo zijn er ook mensen die altijd meer religie willen: als mensen maar meer geloven, dan komt het wel goed. Maar het Jodendom was in die dagen het hoogste wat wij als mensen spiritueel hadden ervaren. Dit waren onze beste zonen en dochters – en die lieten Jezus arresteren. Hoe kun je dan nog ooit op religie vertrouwen?

Of technologie, ook zoiets waar we altijd op hopen als er problemen zijn. Er komt vast wel een uitvinding… Oké, soms, maar zo’n kruis was een prima staaltje techniek. Die boom moest worden omgehakt, gezaagd, geschaafd, vervoerd, verhandeld, en vervolgens met katrollen opgeheven. Jezus is gestorven aan voor die dagen geavanceerde techniek. Hoe kun je dan zeggen dat zoiets altijd wel een oplossing is?

Dat bedoel ik met dat Jezus ontmaskert. De grote systemen waar wij als mensen op vertrouwen – politiek, religie en technologie – die hebben bij hem hun keerzijde laten zien. Ze kunnen veel, maar ze maakten zich te groot en ze gedroegen zich als goden.

Als je Jezus als je Heer ziet – dus niet de staat is het hoogste, of religie, of technologie, of wat dan ook – dan is er altijd een kritische stem. Komt er weer een groot verhaal, dit en dit wordt het nu echt helemaal – je weet dat grote verhalen ooit Jezus hebben gekruisigd. Dat zegt een crucifix: dit, dit kapotte lijf van deze stukgebeukte man, dat hebben de grote verhalen gedaan.

Jezus is niet een waarheid naast alle andere waarheden – hij is een vraagteken bij alle waarheden. Zelfs bij alle waarheden over hemzelf, want een werkelijke Heer is altijd groter dan de ideeën over hem. Jezus is een vraagteken.

Hoor je weer eens een of andere prachtige oplossing en je wilt er vol voor gaan – maar dan realiseer je je dat de mooiste mens ooit werd gekruisigd door wat ook prachtig klonk en je neemt even afstand. Dat is leven met de kruisiging: een vraagteken leren zetten bij alle grote verhalen.