Online kun je jaren besteden met filmpjes, documentaires en podcasts over religieuze manipulatie, en nog meer tijd met alle blogs, lotgenotenverhalen en adviezen. Er is een boekenkast te vullen met literatuur: analyses, studies en (auto)biografieën. Hieronder een kleine selectie uit het kwalitatieve, actuele en toegankelijke materiaal.
Zoekmachine
Zoeken op “ex-” en dan de naam van je eigen religie of groep (“scientology”, “gereformeerd”, “moslim” enzovoorts, eventueel aangevuld met “verhalen”) kan veel verhalen opleveren die je een bredere blik bieden op je eigen geschiedenis. Dat geldt ook voor “uittreders” of de gebruikelijke term daarvoor in jouw religie. In het Engels vind je het meest.
Films en series
The Master, 2012. Diep inzicht in de psychologie van een volgeling van een sekteleider, die wel erg lijkt op de bedenker van Scientology, Ron Hubbard.
The Apostel, 1997. Een sympathieke en drammerige Pinkstervoorganger worstelt met overspel en probeert overnieuw te beginnen.
Messiah, 2020. Boeiend eerste seizoen, waarin ene Isa verschijnt die vergelijkbare wonderen doet als Jezus, maar steeds meer creepy wordt.
Unorthodox , 2020. Knappe serie over Deborah Feldman, die losbreekt van haar ultra-orthodoxe Joodse gezin. Ook als autobiografie, in het Nederlands onder de titel Exodus.
Documentaires en podcasts
The Rise and Fall of Mars Hill, 2021. Uitstekend gemaakte podcast over de opkomst en ondergang van megachurch-pastor annex testosteronbom Mark Driscoll.
Een soort god, 2021. Inzichtgevende podcast over de Limburgse kungfuleraar die zich ontpopte tot een gewelddadige sekteleider en heel gewone mensen verleidde.
Wild Wild Country, 2018. Spectaculaire documentaire over de Bhagwan, de Indiase goeroe, die neerstrijkt in een Amerikaanse dorpje en daar een nederzetting van duizenden mensen sticht en die op absurde manieren bedriegt.
De kinderen van Ruinerwold, 2021. In 2019 werd een gezin in Ruinerwold ontdekt die al jaren afgezonderd leefden en niet naar school gingen. Hier het verhaal van de oudste vier kinderen.
Laura H. Spannende podcast over hoe een tienermeisje naar het kalifaat in Syrië vertrekt en daar ternauwernood weet te ontsnappen. Ook als bestseller door Thomas Rueb onder dezelfde titel.
Lotgenoten
Ik ga leven, Lale Gül. Onthullende bestseller over een Turkse moslima die zich losbreekt van haar “verwekkers”.
Nieuwe vrijdenkers,Boris van der Ham. Sympathieke verhalen van twaalf ex-moslims.
Unfollow, Megan Phelps. Autobiografie van jonge vrouw die met haar zusje een extreme ‘haatkerk’ ontvluchtte.
Leerschool, Tara Westover. Het verhaal hoe Tara een streng Mormoonse gezin verlaat en een nieuw bestaan probeert op te bouwen.
Analyses en zelfhulp
Er zijn veel zelfhulpboeken beschikbaar voor wie in een ongezonde relatie zit of heeft gezeten, zoals een partner met narcisme, situaties van machtsmisbruik en onveilige werkomgevingen. Als er genoeg overeenkomsten met jouw situatie zijn, zijn deze goed bruikbaar.
Leaving the Fold, Marlene Winell. Gids voor wie zijn of haar geloofsgemeenschap wil verlaten door een van de voornaamste denkers over het Religieus Trauma Syndroom.
Geschonden lichaam, Alexander Veerman. Gids voor geloofsgemeenschappen bij het omgaan met seksueel geweld.
Macht en manipulatie…,Jaap Bönker, Ton Wintels, Maarten Nota. Het eerste boek in het Nederlands over giftige geloofsgemeenschappen, vooral gericht op een christelijk-evangelisch publiek.
Take Back Your Life,Janja Lalich, Madeleine Tobias. De meest complete en doordachte gids voor wie zelf in een sekte zit, erin gezeten heeft of zo iemand kent. Ook voor behandelaars.
Twisted Scriptures, Mary Alice Chrnalogar. Voor een breed christelijk publiek, hoe ongezonde geloofsgemeenschappen werken en de Bijbel misbruiken.
Op weg naar vrijheid, Lammert Kamphuis. Verzamelde teksten van Romeinse filosofen als Seneca, met veel adviezen die nog steeds bruikbaar zijn.
Het geschenk, Edith Eger. Een van de laatste Auschwitz-overlevenden, met een halve eeuw ervaring als psychotherapeut, vertelt haar twaalf belangrijkste levenslessen.
Voorbij orde, Jordan B. Peterson. Kenner van onderdrukkende systemen, met veel klinische ervaring als therapeut, vertelt in deze megabestseller zijn belangrijkste adviezen. Tweeluik met het invloedrijke Twaalf regels voor het leven.
Leef meer, denk minder, Pia Callesen. Een heel praktisch en baanbrekend boekje over hoe je met terugkerende gedachten kunt omgaan en minder gaat piekeren.